مطلب زیر را در حدود 48 ساعت قبل از آغاز انتخابات برای یک نشریه دانشجوئی نوشتم.
در حالی که در روز های آخر تبلیغات دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران به سر می بریم، آرایش های سیاسی به طور کامل و آرایش آرای مردم تا حدود زیادی مشخص شده است. در این مجال سعی شده است به بررسی و گمانه زنی در مورد نتیجه انتخابات و حوادث پیش رو پرداخته شود.
1 محمود احمدی نژاد
در مورد انتخابات ریاست جمهوری ایران یک تحلیل همواره وجود دارد: وآن اینست که ایرانیان همواره در انتخاب رئیس جمهور محافظه کارانه رفتار میکنند. وترجیح میدهند که رئیس جمهورشان در تمام مدتی که قانون اساسی به وی اجازه میدهد، بر مسند قدرت بماند. صرف نظر از چرایی این ایده باید محمود احمدی نژاد را هوادار این نظریه دانست. والبته چه بخواهیم چه نه، او دانه درشت ترین و حائض بخت نخست در رقابت امسال است. اگر چه رئیس جمهور فعلی ایران در انتخابات نهم چهره ای ناشناخته بود که در ابتدای کار شانس کمی هم برای او متصور بودیم اما اینبار اوضاع به گونه ای دیگر است. احمدی نژاد با ارائه راهکارهای مختلف توسعه اقتصادی اعم از تمرکززدایی از امکانات و فرصت ها، توجه به اقشار آسیب پذیر و مبارزه با فساد اداری و مالی شیوه نوینی را حداقل نسبت به پیشینیان خویش در پی گرفته است. وی هم چنین با ساختارشکنی سیاسی و ارائه منش جدید در اداره کشور و گفتمان راهبردی تازه در سیاست خارجی تا حدود زیادی خود را متفاوت با دیگر کاندیداها معرفی کرده است. در هر حال به نظر میرسد همین شالوده شکنی ها دلیل پیروزی وی در گذشته و پیروزی احتمالی وی در انتخابات آینده نیز خواهد بود. همین طور لحن تند و افشاگرانه وی در مناظره های تلویزیونی اخیر بیشتر از همه اقشار هدف وی در این انتخابات یعنی دهک های پائین اقتصادی، روستا نشینان و ساکنان شهرستان های کوچک را مدنظر قرار داده بود. در نهایت و با توجه به نظر سنجی های اخیر و نظرات کارشناسان پیش بینی میشود محمود احمدی نژاد بین 60-40 درصد آرا رای دهندگان یعنی 18-12 میلیون تعرفه رای را بدست خواهد آورد. قطعا در این روزها تمام تلاش احمدی نژاد معطوف به کسب حداقل 50 درصد آرا برای جلوگیری از کشیده شدن انتخابات بدور دوم خواهد بود.
2 میر حسین موسوی
میرحسین موسوی را قطعا باید پدیده ی این دوره از انتخابات نامید. نه به این دلیل که پس از پس 20 سال فترت سیاسی دوباره سودای به قدرت رسیدن را درسر دارد، ونه بدلیل اینکه شعارها و گفتمان جدید و دگرگون شده ای را نسبت به گذشته سیاسی خود مطرح میکند. بلکه او پس از سالها غیبت در عرصه سیاسی هم اکنون به جدی ترین رقیب محمود احمدی نژاد تبدیل شده و با خارج کردن دو کاندیدای دیگر از عرصه رقابت تقریبا یک دو قطبی را بوجود آورده است. با این همه برای آخرین نخست وزیر ایران، این آخرین شانس خواهد بود. زیرا در صورت عدم پیروزی نه دیگر حامیان اصلاح طلب اش از وی حمایت خواهند کرد و نه دیگر کهولت سن اقتضای فعالیت جدید و جدی سیاسی را به وی خواهد داد. ودراین صورت او باید منش 20 سال گذشته خویش را در پیش گیرد. در مورد علل و عوامل ورود موسوی به رقابت این دوره نمی توان اظهار نظر قطعی نمود چرا که خود وی نیز تا کنون شفاف اعلام نکرده است که چرا با وجود اعلام کاندیداتوری سید محمد خاتمی وتنها چند روز پس از آن، وی اعلام کاندیداتوری کرد و در ادامه برنامه ها طرح هایی مشابه خاتمی را به عنوان خط مشی خود اعلام کرد. ودر نهایت گمان میرود، موسوی اقشار تحصیل کرده و ساکنان کلانشهرها را به عنوان قشر هدف انتخاب کرده و امیدوار است با آوردن آرا خاموش به صندوق های رای و کشاندن انتخابات به دور دوم وارد بازی جدیدی بشود که این بار ما بین او و احمدی نژاد خواهد بود. و در این حالت او امیدوارخواهدبود با ایجاد اتحاد میان مخالفان رئیس جمهور فعلی رسیدن به پیروزی را برای خود ممکن سازد. پیش بینی میشود میر حسین موسوی بین 40-30 درصد آرا را بدست خواهد آورد.
3 مهدی کروبی
شیخ مهدی کروبی را به حق میتوان سیاستمداری تکرو خواند. او همواره چهره ای خاص و منحصر بفرد را حتی در میان همفکران و دوستان خود به نمایش می گذارد. چه در زمانی که همگام با روحانیون انقلابی جامعه روحانیون مبارز را پایه ریزی کرد و سپس با عبور از آنها خود را خط امامی خواند و مجمع روحانیت مبارز را تشکیل داد و چه در زمانی که با چپ های جوان و اصلح طلب همراه شد و در نهایت او بود که خود به تنهایی حزب شد و اعتماد ملی را میخواست، که عاقبت نشد و به دست نیاورد. کروبی در تاریخ سی ساله انقلاب اسلامی مناسب مختلفی از ریاست بنیاد شهید تا ریاست مجلس شورای اسلامی در دوره های سوم و ششم را عهده دار بوده است. با این حال گویا پرنده بلند پرواز آمال سیاسی مهدی کروبی جز بر بام ساختمان خیابان پاستور قصد نشستن ندارد که از بخت بد، گویا این بچه شتری است که هرگز به او سواری نخواهد داد. در کل به نظر میرسد شیخ آخرین شانس خود را در خواب نابهنگام انتخابات نهم بر باد داده و این بار نیز علیرغم همراهی گروهی از اصلاح طلبان تندرو و تمرکز بر شعار های سیاسی حداکثری (برخلاف مشی عموما اقتصادی دور قبل) نتواند حتی همان چهار میلیون رای دور قبل را هم تکرار کند. مهمترین تاثیر کروبی را برنتیجه نهایی میتوان به شکستن آراء دیگر کاندیدا ها به خصوص میرحسین موسوی دانست. به همین دلیل است که هواداران موسوی روزها شال سبز برگردنش می اندازند و شبها فریاد انصراف برایش سر میدهند. پیش بینی میشود کروبی بین 15-5 درصد آراء را در میان طبقات وگروههای مختلف اجتماعی بدست آورد و پس از انتخابات به خانه ی بزرگ خود در جماران برود. خانه ای که البته نگفت از کجا وچگونه بدست آورده است!
4 محسن رضایی
شاید امروز بتوان محسن رضایی را مغلوب ابدی انتخابات ریاست جمهوری در ایران نامید. چه آنکه در دوره قبل و در روزهای آخر و در حالی که برایش مسجل شده بود نفرآخر است، انصراف داد و چه امروز که او و دیگران می دانند که نفر چهارم این رقابت چهار نفره، جز محسن رضایی نمی تواند باشد. و در خوشبینانه ترین حالت برای او آرائی کمتر از ده درصد را پیش بینی میکنند. با این حال محسن رضایی با لبخند به ارائه برنامه های خود می پردازد. او همچنان با قدرت به تشریح طرح نجات اقتصادی خود مشغول است و با دوستان همفکر که از مجمع تشخیص مصلحت به حزب اعتدال و توسعه رسیده اند با قدرت مشغول طی مسیر انتخاباتی خویشند. اما چه کسی میتواند به انگیزه های واقعی فرمانده/دکتر پی ببرد؟ آنچه فعلا با قطعیت میتوان در مورد آن اظهار نظر نمود اینست که رضایی درصدد به نمایش گذاشتن چهره ی قدرتمند و با برنامه از خود که مورد وثوق اهل سیاست است، میباشد. که البته به نظر میرسد زیاد به کار این دوره انتخابات هم نیاید. اما مگر انتخابات ریاست جمهوری در ایران آخرین دوره ی خود را سپری می کند؟ رضایی در مجموع ترجیح میدهد مردم برنامه های وی را در سال های آینده بخاطر بیاورند تا نام وی را در روز جمعه 22 خرداد ماه. به عقیده نگارنده ی این سطور محسن رضایی قطعا یکی از کاندیداهای تاثیر گذار و اصلی در ادوار آینده انتخابات ریاست جمهوری در ایران خواهد بود و البته نه در این دوره. به نظر شما آیا روزی ردای ریاست جمهوری بر دوش فرمانده سابق جنگ خواهد نشست؟
